تويت
Antwerpen - Naar aanleiding van het boek van Karin Heremans ‘Een tip van de sluier’, organiseerde Atlas een boeiend debat over de hoofddoek en integratie (25/11/2010). De zaal zat afgeladen vol met geïnteresseerden die Koning Winter trotseerden om mee te pikken wat Karin Heremans, directeur van het Koninklijk Atheneum Antwerpen; Samira Azabar, BOEH!; Abied Alsulaiman, Doctor in de Oosterse talen en culturen en Yves Desmet, hoofdredacteur van de Morgen, deze avond in petto hadden. Onder nauwlettend oog en oor van Rik Van Cauwelaert, hoofdredacteur van Knack, debatteerden bovenstaanden gretig verder over emancipatie, peer pressure en stigmatisering.
Dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen in het Antwerps Atheneum: van goed, over kwaad, naar erger
In ‘Een tip van de sluier’ doet Karin Heremans de redenen voor het hoofddoekenverbod op het Antwerps Atheneum uit de doeken. Deze lap stof zorgde vijf jaar geleden op haar school nauwelijks voor opschudding. Aan het begin van het schooljaar in 2009 sloeg de situatie echter helemaal om. Een hoofddoekenverbod leek voor haar de enige oplossing om de vrede op school te bewaren.
Toen Karin Heremans in 2001 directeur werd van het Atheneum in Antwerpen, werd de peiler ‘dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen’ op handen gedragen. Allerlei projecten, themadagen en concerten zorgden voor een levendige dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen en religies. Doch was er een keerzijde aan deze knusse, multiculturele medaille volgens Heremans:de school werd een aantrekkingspool voor leerlingen uit migrantengezinnen. Het Atheneum werd wat men noemt een ‘concentratieschool’. Jongeren kozen hun school, betreurt Karin Heremans, niet langer in functie van een studierichting, maar omwille van de reputatie die de school in de wijde regio had opgebouwd.
De tirannie van een radicale kern moslimjongeren
Een tweede beweging die Karin Heremans betreurt, is dat er zich een radicale kern van moslimjongeren vormde op het Atheneum. Deze club zorgde ervoor dat er van de open sfeer op school nog maar weinig overbleef. De idee begon te leven dat de mate van gelovigheid kon afgemeten worden aan de lengte van de hoofddoek. Hoe langer de hoofddoek, des te geloviger de moslima. Hierdoor kwamen vele jonge meisjes onder druk te staan om de hoofddoek te dragen. Vele onder hen vonden deze sociale druk ondraaglijk, en sommigen bleven zelfs thuis van schooluitstappen, stelde Heremans. Ook werden enkele meisjes bedreigd omdat ze zich buiten de schoolpoort zonder hoofddoek vertoonden. Maar de sociale druk beperkte zich niet enkel tot de jonge moslimmeisjes. Deze radicale kern stimuleerde ook het gedachtegoed dat het not done was om naast een vrouwelijke medeleerling op de banken plaats te nemen, laat staan dat het oké was om een vrouwelijke stagebegeleidster te aanvaarden.
Een hoofddoekenverbod in naam van actief pluralisme
De situatie op de eens zo vredelievende multiculturele school werd volgens Karin Heremans hoe langer, hoe minder houdbaar. Basiswaarden die de school nauw aan het hart liggen, zoals gelijkheid van man en vrouw, kwamen volgens Heremans in het gedrang. De vrijheid van godsdienst bracht andere vrijheden in het gevaar. Na veel nadenken en vergaderen leek een hoofddoekenverbod de enige oplossing voor de problematische situatie op het Atheneum. Met deze beslissing wil de school tonen dat ze alle vrijheden even belangrijk vindt en wil bewaken.
Staat een hoofddoekenverbod werkelijke emancipatie in de weg?
Maar niet iedereen is het hier mee eens. Voor Samira Azabar (BOEH!) is het namelijk onaanvaardbaar om net in naam van actief pluralisme en emancipatie een hoofddoekenverbod in te voeren. Zij is van mening dat een verbod nooit emanciperend kan werken, omdat het de keuzevrijheid van jonge moslimmeisjes beknot. De hoofddoek is, aldus BOEH!, een vrije keuze van de vrouw in kwestie, aangezien deze zelf moet kunnen beslissen hoe zij haar emancipatieproces vormt geeft.
Samira Azabar ondersteunt deze mening met onderzoek van Nadia Fadil, sociologe aan de Katholieke Universiteit Leuven. Daaruit blijkt dat jonge moslims, zoals andere jongeren in hun adolescentie, zelf op een constructieve manier op zoek gaan naar hun (religieuze) identiteit. Waarom vrouwen er dan voor zouden kiezen om de hoofddoek te dragen? Dit heeft volgens Samira Azabar te maken met het islamofoob klimaat van de samenleving waarin deze jongeren opgroeien. Wanneer zij zich als Vlaming of Belg willen profileren, wordt hier doorgaans negatief op gereageerd. Hoe ze ook hun best doen, vele moslimjongeren ervaren dat zij niet aanvaard worden als volwaardige Vlamingen of Belgen. Dit vijandige klimaat zorgt er volgens Samira Azabar voor dat moslimjongeren de genegenheid gaan opzoeken die ze in het moslim-zijn terugvinden.
Sociale druk en peer pressure is ontoelaatbaar
Een hoofddoekenverbod zorgt er volgens Samira Azabar net voor dat de keuzevrijheid van opgroeiende moslimjongeren beperkt wordt. Daarom helpt deze beslissing hun emancipatieproces niet vooruit, maar net achteruit. Wat Karin Heremans volgens BOEH! wel had moeten doen, is de echte oorzaak van het probleem aanpakken. Deze oorzaak ligt volgens Samira Azabar bij de peer pressure, de ondraaglijke sociale druk van leeftijdsgenoten die de jonge moslimmeisjes elke dag ondervonden. Deze sociale druk onder adolescenten is dan wel eigen aan elke jongerencultuur, maar dit wil niet zeggen dat dit zomaar toegelaten mag worden. Het Antwerps Atheneum had er volgens BOEH! veel beter aan gedaan om de radicale kern van pesters aan te pakken die de moslimjongeren zo onder druk zetten. Het hoofddoekenverbod betekent een collectieve straf voor de onschuldigen, terwijl aan de echte oorzaak van het probleem voorbij gegaan wordt. Volgens Samira Azabar slaat Karin Heremans met het hoofddoekenverbod de bal dus volledig mis.
Jongeren zijn in staat hun religieuze identiteit zelf te construeren
Abied Alsulaiman meent dat godsdienstbeleving, ook bij de islam, afhankelijk is van streek en cultuur. Toch vindt hij dat het een ongezond proces is wanneer jongeren zelf op internet en in andere media op zoek gaan naar bouwstenen voor hun religieuze identiteit. Volgens hem heeft de islam een duidelijk omschreven leer en praktijk. Hij is het dus niet eens met Samira Azabar, wanneer ze stelt dat jongeren in staat zijn zelf hun religieuze identiteit te construeren. Het zijn volgens haar niet steeds extremistische websites waar jongeren mee in aanraking komen. Zij gelooft ook dat jongeren wel degelijk in staat zijn om uit te maken welke kennis hanteerbaar is en welke niet. Volgens Samira Azabar kan Vlaanderen een voorbeeld nemen aan Nederland, waar moskeeën bestaan voor en door jongeren, en waar jongeren dus wel de nodige vrijheid krijgen om hun zoektocht naar identiteit voort te zetten.
De grote vergissingen: stigmatisering en radicalisering
Een bijkomende belemmering voor opgroeiende jongeren is de hardnekkige stigmatisering van de hele moslimgemeenschap. Volgens Yves Desmet wordt iedere moslim vereenzelvigd met de meest radicale kern, en de hoofddoek staat hiervoor tegenwoordig symbool. Hij vindt dit een ongezonde beweging en meent niet dat ‘de moslimgemeenschap’ zich moet verantwoorden voor wat een extremistische club veroorzaakt. ‘Dit is hetzelfde als wanneer ik zou moeten opstaan om te zeggen dat ik het niet eens ben met Filip Dewinter’.
Zelfs de ‘linkse hoek’ stelt de hele moslimgemeenschap gelijk aan een radicale kern, wat volgens Yves Desmet een uiterst ongezonde evolutie is. Volgens Benno Barnard, die zijn standpunten ontwikkelt op basis van een tekstexegese van de islam, is elke moslim een terreurexpert. Yves Desmet vindt dit allesbehalve overtuigend, aangezien je exact dezelfde oefening zou kunnen maken met het Oude Testament. Hij vraagt zich in het licht van de algemene secularisering af hoeveel moslims tegenwoordig nog echt praktiserend moslim zijn. Het is dus, aldus Yves Desmet, een grote vergissing om de moslimgemeenschap te vereenzelvigen met een radicale kern. Ook is het een vergissing om van deze moslimgemeenschap te eisen dat zij verantwoording afleggen voor de wandaden die enkele extremisten veroorzaken.
Rik Van Cauwelaert merkt op dat deze radicalisering vanuit linkse hoek een vrij recent fenomeen is. Yves Desmet meent dat dit idee in opgang is sinds de moord op Theo van Gogh. Dat de dader, Mohammed B., zijn middelbare school niet had afgemaakt en uit een gebroken gezin kwam, deed er voor de media niet toe. Dit incident werd daarentegen rechtstreeks gelinkt aan moslimextremisme.
De negatieve gevolgen van een islamofoob klimaat
Het heeft nefaste gevolgen voor het integratieproces, aldus Yves Desmet, wanneer men migranten verwelkomt met afschuw, vijandigheid en discriminatie op de werkvloer. Laat men migranten verkommeren en investeert men niet in hun integratie, dan zullen zij van weeromstuit geen drang voelen om de identiteit van de ‘ontvangende’ samenleving te verwerven. Zij houden zich dan gefrustreerd vast aan gebruiken en tradities van de eigen gemeenschap. Om deze reden vindt men in Antwerpen en Brussel meer hoofddoeken dan in Tanger.
Volgens Yves Desmet heeft de ontvangende samenleving, wat betreft succesvolle migratie, heel wat in de pap te brokken. Hij haalt het voorbeeld aan van de zelfmoordaanslagen in Londen. Een redenering à la Mohammed B vond plaats. Deze daders hadden allemaal gestudeerd, hadden een diploma behaald en maakten deel uit van de middenklasse. Toch kregen zij van de maatschappij de boodschap dat hun diploma niets waard was, gewoonweg omdat ze er anders uitzagen.
Investeren in integratie van nieuwkomers als sleutel voor succesvolle migratie
De sleutel tot succesvolle integratie, aldus Yves Desmet, is een grote investering van de ontvangende samenleving. Je aan migratie wagen, doe je niet zomaar. Sociale mobiliteit is een universele beweegreden voor migratie, maar wat levert het op als men in een vijandige, islamofobe maatschappij terechtkomt, die weigert om belangrijke verantwoordelijkheden op te nemen?
We kunnen, aldus Yves Desmet, een voorbeeld nemen aan een sociaal experiment dat in Spanje plaatsvond onder de regering Zapatero. In een buitenwijk, zo’n 30 kilometer van Madrid, werd aan illegale migranten een warm welkom geschonken. Ze konden degelijk onderwijs genieten, hadden toegang tot sociale voorzieningen en er werden grote inspanningen gedaan om hen aan een job te helpen. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen. De ambitie van deze mensen om aan de ontvangende samenleving deel te nemen groeide enorm.Het is met zulke investeringen waar we ons mee moeten bezighouden, opdat integratie zou slagen.
Karin Heremans is het hiermee helemaal eens. Het Antwerps Atheneum strijdt al tien jaar tegen negatieve vicieuze cirkels waar migrantenjongeren in verzeilen, maar de situatie blijft volgens haar alarmerend. Antwerpen moet investeren, de lat hoog leggen en vechten tegen het watervalsysteem.
Ook Samira Azabar, treedt Yves Desmet volmondig bij. Volgens haar bepaalt de samenleving waarin je als moslim terechtkomt zeer veel. Vlaanderen scoort echter nog steeds zeer hoog wat betreft racisme en discriminatie. Deze vijandigheid tegenover moslims werkt succesvolle integratie niet in de hand. Samira Azabar spreekt duidelijke taal en meent dat het onthaal- en integratiebeleid in Vlaanderen te wensen over laat.
Jonge moslims zien als gelijkwaardige gesprekspartner
De ontvangende samenleving zou daarentegen moslims als volwaardige en gelijkwaardige gesprekspartner moeten beschouwen. Dit gebeurt volgens Samira Azabar nog steeds veel te weinig. Er zijn tegenwoordig vele hooggeschoolde, mondige en kritische moslimjongeren, maar nog steeds wordt hun stem niet geaccepteerd in het maatschappelijk debat. Ze zijn bereid hun stem te laten horen en willen zich inzetten voor de samenleving, maar worden niet als gelijkwaardige partner gezien. Net hierin moet volgens BOEH! dringend verandering komen. Wanneer Etienne Vermeersch stelt dat jonge moslima’s die de hoofddoek dragen stuk voor stuk geïndoctrineerd zijn door imams, dan worden deze jonge meiden niet als gelijkwaardige partner behandeld in het maatschappelijk debat. Samira Azabar is het eens met Yves Desmet wanneer hij stelt dat het irrelevant is wat men denkt over de multiculturele samenleving. Deze is er en zal niet weggaan. Het gaat erom dat we investeringen doen om succesvolle migratie te stimuleren, moslims zien als volwaardige gesprekspartners en de dialoog met elkaar en tussen verschillende levensbeschouwingen blijven aangaan.
En nu… op naar een succesvol integratieverhaal: actie!
Deze avond kaderde in de reeks debatten die Atlas onder de noemer DebAtlas organiseert. Elke laatste donderdag van de maand wordt iedereen uitgenodigd zijn visie omtrent samenleven in diversiteit te delen met stadsgenoten en andere geïnteresseerden. Vanavond werd alvast duidelijk dat wanneer de gemiddelde Vlaming zich iets ontvankelijker zou opstellen ten aanzien van moslims, we al een heel eind in de goede richting zitten op weg naar een succesvol migratieverhaal. Daarbovenop dienen we bereid te zijn om te investeren in een warm welkom voor migranten, hen van voldoende kansen voorzien en hen vooral aanvaarden als gelijkwaardige gesprekspartner. Misschien is dit alles wel belangrijker dan te blijven hangen in een al-dan-niet-hoofddoekendiscussie. Tijd voor actie!
Karin Heremans (directeur Koninklijk Atheneum Antwerpen)
Samira Azabar (BOEH!)
Abied Alsulaiman (Doctor in de Oosterse talen en culturen)
Yves Desmet (hoofdredacteur de Morgen)
Rik Van Cauwelaert (hoofdredacteur van Knack Magazine)
Atlas - Trefpunt voor inburgering en diversiteit
website: http://www.antwerpen.be/atlas
DebAtlas : Elke laatste donderdag van de maand organiseert ontmoetingscentrum Atlas een forum waar u uw eigen visies, meningen en dromen omtrent samenleven in diversiteit kunt delen met stadsgenoten: http://debatlas.blogspot.com/
Dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen in het Antwerps Atheneum: van goed, over kwaad, naar erger
In ‘Een tip van de sluier’ doet Karin Heremans de redenen voor het hoofddoekenverbod op het Antwerps Atheneum uit de doeken. Deze lap stof zorgde vijf jaar geleden op haar school nauwelijks voor opschudding. Aan het begin van het schooljaar in 2009 sloeg de situatie echter helemaal om. Een hoofddoekenverbod leek voor haar de enige oplossing om de vrede op school te bewaren.
Toen Karin Heremans in 2001 directeur werd van het Atheneum in Antwerpen, werd de peiler ‘dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen’ op handen gedragen. Allerlei projecten, themadagen en concerten zorgden voor een levendige dialoog tussen verschillende levensbeschouwingen en religies. Doch was er een keerzijde aan deze knusse, multiculturele medaille volgens Heremans:de school werd een aantrekkingspool voor leerlingen uit migrantengezinnen. Het Atheneum werd wat men noemt een ‘concentratieschool’. Jongeren kozen hun school, betreurt Karin Heremans, niet langer in functie van een studierichting, maar omwille van de reputatie die de school in de wijde regio had opgebouwd.
De tirannie van een radicale kern moslimjongeren
Een tweede beweging die Karin Heremans betreurt, is dat er zich een radicale kern van moslimjongeren vormde op het Atheneum. Deze club zorgde ervoor dat er van de open sfeer op school nog maar weinig overbleef. De idee begon te leven dat de mate van gelovigheid kon afgemeten worden aan de lengte van de hoofddoek. Hoe langer de hoofddoek, des te geloviger de moslima. Hierdoor kwamen vele jonge meisjes onder druk te staan om de hoofddoek te dragen. Vele onder hen vonden deze sociale druk ondraaglijk, en sommigen bleven zelfs thuis van schooluitstappen, stelde Heremans. Ook werden enkele meisjes bedreigd omdat ze zich buiten de schoolpoort zonder hoofddoek vertoonden. Maar de sociale druk beperkte zich niet enkel tot de jonge moslimmeisjes. Deze radicale kern stimuleerde ook het gedachtegoed dat het not done was om naast een vrouwelijke medeleerling op de banken plaats te nemen, laat staan dat het oké was om een vrouwelijke stagebegeleidster te aanvaarden.
Een hoofddoekenverbod in naam van actief pluralisme
De situatie op de eens zo vredelievende multiculturele school werd volgens Karin Heremans hoe langer, hoe minder houdbaar. Basiswaarden die de school nauw aan het hart liggen, zoals gelijkheid van man en vrouw, kwamen volgens Heremans in het gedrang. De vrijheid van godsdienst bracht andere vrijheden in het gevaar. Na veel nadenken en vergaderen leek een hoofddoekenverbod de enige oplossing voor de problematische situatie op het Atheneum. Met deze beslissing wil de school tonen dat ze alle vrijheden even belangrijk vindt en wil bewaken.
Staat een hoofddoekenverbod werkelijke emancipatie in de weg?
Maar niet iedereen is het hier mee eens. Voor Samira Azabar (BOEH!) is het namelijk onaanvaardbaar om net in naam van actief pluralisme en emancipatie een hoofddoekenverbod in te voeren. Zij is van mening dat een verbod nooit emanciperend kan werken, omdat het de keuzevrijheid van jonge moslimmeisjes beknot. De hoofddoek is, aldus BOEH!, een vrije keuze van de vrouw in kwestie, aangezien deze zelf moet kunnen beslissen hoe zij haar emancipatieproces vormt geeft.
Samira Azabar ondersteunt deze mening met onderzoek van Nadia Fadil, sociologe aan de Katholieke Universiteit Leuven. Daaruit blijkt dat jonge moslims, zoals andere jongeren in hun adolescentie, zelf op een constructieve manier op zoek gaan naar hun (religieuze) identiteit. Waarom vrouwen er dan voor zouden kiezen om de hoofddoek te dragen? Dit heeft volgens Samira Azabar te maken met het islamofoob klimaat van de samenleving waarin deze jongeren opgroeien. Wanneer zij zich als Vlaming of Belg willen profileren, wordt hier doorgaans negatief op gereageerd. Hoe ze ook hun best doen, vele moslimjongeren ervaren dat zij niet aanvaard worden als volwaardige Vlamingen of Belgen. Dit vijandige klimaat zorgt er volgens Samira Azabar voor dat moslimjongeren de genegenheid gaan opzoeken die ze in het moslim-zijn terugvinden.
Sociale druk en peer pressure is ontoelaatbaar
Een hoofddoekenverbod zorgt er volgens Samira Azabar net voor dat de keuzevrijheid van opgroeiende moslimjongeren beperkt wordt. Daarom helpt deze beslissing hun emancipatieproces niet vooruit, maar net achteruit. Wat Karin Heremans volgens BOEH! wel had moeten doen, is de echte oorzaak van het probleem aanpakken. Deze oorzaak ligt volgens Samira Azabar bij de peer pressure, de ondraaglijke sociale druk van leeftijdsgenoten die de jonge moslimmeisjes elke dag ondervonden. Deze sociale druk onder adolescenten is dan wel eigen aan elke jongerencultuur, maar dit wil niet zeggen dat dit zomaar toegelaten mag worden. Het Antwerps Atheneum had er volgens BOEH! veel beter aan gedaan om de radicale kern van pesters aan te pakken die de moslimjongeren zo onder druk zetten. Het hoofddoekenverbod betekent een collectieve straf voor de onschuldigen, terwijl aan de echte oorzaak van het probleem voorbij gegaan wordt. Volgens Samira Azabar slaat Karin Heremans met het hoofddoekenverbod de bal dus volledig mis.
Jongeren zijn in staat hun religieuze identiteit zelf te construeren
Abied Alsulaiman meent dat godsdienstbeleving, ook bij de islam, afhankelijk is van streek en cultuur. Toch vindt hij dat het een ongezond proces is wanneer jongeren zelf op internet en in andere media op zoek gaan naar bouwstenen voor hun religieuze identiteit. Volgens hem heeft de islam een duidelijk omschreven leer en praktijk. Hij is het dus niet eens met Samira Azabar, wanneer ze stelt dat jongeren in staat zijn zelf hun religieuze identiteit te construeren. Het zijn volgens haar niet steeds extremistische websites waar jongeren mee in aanraking komen. Zij gelooft ook dat jongeren wel degelijk in staat zijn om uit te maken welke kennis hanteerbaar is en welke niet. Volgens Samira Azabar kan Vlaanderen een voorbeeld nemen aan Nederland, waar moskeeën bestaan voor en door jongeren, en waar jongeren dus wel de nodige vrijheid krijgen om hun zoektocht naar identiteit voort te zetten.
De grote vergissingen: stigmatisering en radicalisering
Een bijkomende belemmering voor opgroeiende jongeren is de hardnekkige stigmatisering van de hele moslimgemeenschap. Volgens Yves Desmet wordt iedere moslim vereenzelvigd met de meest radicale kern, en de hoofddoek staat hiervoor tegenwoordig symbool. Hij vindt dit een ongezonde beweging en meent niet dat ‘de moslimgemeenschap’ zich moet verantwoorden voor wat een extremistische club veroorzaakt. ‘Dit is hetzelfde als wanneer ik zou moeten opstaan om te zeggen dat ik het niet eens ben met Filip Dewinter’.
Zelfs de ‘linkse hoek’ stelt de hele moslimgemeenschap gelijk aan een radicale kern, wat volgens Yves Desmet een uiterst ongezonde evolutie is. Volgens Benno Barnard, die zijn standpunten ontwikkelt op basis van een tekstexegese van de islam, is elke moslim een terreurexpert. Yves Desmet vindt dit allesbehalve overtuigend, aangezien je exact dezelfde oefening zou kunnen maken met het Oude Testament. Hij vraagt zich in het licht van de algemene secularisering af hoeveel moslims tegenwoordig nog echt praktiserend moslim zijn. Het is dus, aldus Yves Desmet, een grote vergissing om de moslimgemeenschap te vereenzelvigen met een radicale kern. Ook is het een vergissing om van deze moslimgemeenschap te eisen dat zij verantwoording afleggen voor de wandaden die enkele extremisten veroorzaken.
Rik Van Cauwelaert merkt op dat deze radicalisering vanuit linkse hoek een vrij recent fenomeen is. Yves Desmet meent dat dit idee in opgang is sinds de moord op Theo van Gogh. Dat de dader, Mohammed B., zijn middelbare school niet had afgemaakt en uit een gebroken gezin kwam, deed er voor de media niet toe. Dit incident werd daarentegen rechtstreeks gelinkt aan moslimextremisme.
De negatieve gevolgen van een islamofoob klimaat
Het heeft nefaste gevolgen voor het integratieproces, aldus Yves Desmet, wanneer men migranten verwelkomt met afschuw, vijandigheid en discriminatie op de werkvloer. Laat men migranten verkommeren en investeert men niet in hun integratie, dan zullen zij van weeromstuit geen drang voelen om de identiteit van de ‘ontvangende’ samenleving te verwerven. Zij houden zich dan gefrustreerd vast aan gebruiken en tradities van de eigen gemeenschap. Om deze reden vindt men in Antwerpen en Brussel meer hoofddoeken dan in Tanger.
Volgens Yves Desmet heeft de ontvangende samenleving, wat betreft succesvolle migratie, heel wat in de pap te brokken. Hij haalt het voorbeeld aan van de zelfmoordaanslagen in Londen. Een redenering à la Mohammed B vond plaats. Deze daders hadden allemaal gestudeerd, hadden een diploma behaald en maakten deel uit van de middenklasse. Toch kregen zij van de maatschappij de boodschap dat hun diploma niets waard was, gewoonweg omdat ze er anders uitzagen.
Investeren in integratie van nieuwkomers als sleutel voor succesvolle migratie
De sleutel tot succesvolle integratie, aldus Yves Desmet, is een grote investering van de ontvangende samenleving. Je aan migratie wagen, doe je niet zomaar. Sociale mobiliteit is een universele beweegreden voor migratie, maar wat levert het op als men in een vijandige, islamofobe maatschappij terechtkomt, die weigert om belangrijke verantwoordelijkheden op te nemen?
We kunnen, aldus Yves Desmet, een voorbeeld nemen aan een sociaal experiment dat in Spanje plaatsvond onder de regering Zapatero. In een buitenwijk, zo’n 30 kilometer van Madrid, werd aan illegale migranten een warm welkom geschonken. Ze konden degelijk onderwijs genieten, hadden toegang tot sociale voorzieningen en er werden grote inspanningen gedaan om hen aan een job te helpen. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen. De ambitie van deze mensen om aan de ontvangende samenleving deel te nemen groeide enorm.Het is met zulke investeringen waar we ons mee moeten bezighouden, opdat integratie zou slagen.
Karin Heremans is het hiermee helemaal eens. Het Antwerps Atheneum strijdt al tien jaar tegen negatieve vicieuze cirkels waar migrantenjongeren in verzeilen, maar de situatie blijft volgens haar alarmerend. Antwerpen moet investeren, de lat hoog leggen en vechten tegen het watervalsysteem.
Ook Samira Azabar, treedt Yves Desmet volmondig bij. Volgens haar bepaalt de samenleving waarin je als moslim terechtkomt zeer veel. Vlaanderen scoort echter nog steeds zeer hoog wat betreft racisme en discriminatie. Deze vijandigheid tegenover moslims werkt succesvolle integratie niet in de hand. Samira Azabar spreekt duidelijke taal en meent dat het onthaal- en integratiebeleid in Vlaanderen te wensen over laat.
Jonge moslims zien als gelijkwaardige gesprekspartner
De ontvangende samenleving zou daarentegen moslims als volwaardige en gelijkwaardige gesprekspartner moeten beschouwen. Dit gebeurt volgens Samira Azabar nog steeds veel te weinig. Er zijn tegenwoordig vele hooggeschoolde, mondige en kritische moslimjongeren, maar nog steeds wordt hun stem niet geaccepteerd in het maatschappelijk debat. Ze zijn bereid hun stem te laten horen en willen zich inzetten voor de samenleving, maar worden niet als gelijkwaardige partner gezien. Net hierin moet volgens BOEH! dringend verandering komen. Wanneer Etienne Vermeersch stelt dat jonge moslima’s die de hoofddoek dragen stuk voor stuk geïndoctrineerd zijn door imams, dan worden deze jonge meiden niet als gelijkwaardige partner behandeld in het maatschappelijk debat. Samira Azabar is het eens met Yves Desmet wanneer hij stelt dat het irrelevant is wat men denkt over de multiculturele samenleving. Deze is er en zal niet weggaan. Het gaat erom dat we investeringen doen om succesvolle migratie te stimuleren, moslims zien als volwaardige gesprekspartners en de dialoog met elkaar en tussen verschillende levensbeschouwingen blijven aangaan.
En nu… op naar een succesvol integratieverhaal: actie!
Deze avond kaderde in de reeks debatten die Atlas onder de noemer DebAtlas organiseert. Elke laatste donderdag van de maand wordt iedereen uitgenodigd zijn visie omtrent samenleven in diversiteit te delen met stadsgenoten en andere geïnteresseerden. Vanavond werd alvast duidelijk dat wanneer de gemiddelde Vlaming zich iets ontvankelijker zou opstellen ten aanzien van moslims, we al een heel eind in de goede richting zitten op weg naar een succesvol migratieverhaal. Daarbovenop dienen we bereid te zijn om te investeren in een warm welkom voor migranten, hen van voldoende kansen voorzien en hen vooral aanvaarden als gelijkwaardige gesprekspartner. Misschien is dit alles wel belangrijker dan te blijven hangen in een al-dan-niet-hoofddoekendiscussie. Tijd voor actie!
Karin Heremans (directeur Koninklijk Atheneum Antwerpen)
Samira Azabar (BOEH!)
Abied Alsulaiman (Doctor in de Oosterse talen en culturen)
Yves Desmet (hoofdredacteur de Morgen)
Rik Van Cauwelaert (hoofdredacteur van Knack Magazine)
Atlas - Trefpunt voor inburgering en diversiteit
website: http://www.antwerpen.be/atlas
DebAtlas : Elke laatste donderdag van de maand organiseert ontmoetingscentrum Atlas een forum waar u uw eigen visies, meningen en dromen omtrent samenleven in diversiteit kunt delen met stadsgenoten: http://debatlas.blogspot.com/
