تويت
لو كان موليير حياً اليوم لأطلقوا عليه اسم لينين الرملى
אילו מולייר חי היום, היו קוראים לו לנין אלרמלי
וכך בערב אחד הובלתי אל מסעדה ושמה באנגלית "פיב בלז", או חמשת הפעמונים, ושם חבורה רועשת של אנשי רוח מצרים שששה לקראת היצור האקזוטי והמסוכן שאני, עיתונאי ישראלי. חבורה של מחפשי צרות, ובראשה המחזאי המהולל, גדול מחזאי מצרים היום, לנין אלרמלי. להיות לנין בקהיר (שם אחיו הוא סטלין, אגב. אלה שמות שנתנו להם אביהם ואמם בשעתם) הוא מעשה גבורה לא פחות מאשר להיות ישראלי בקהיר. ולנין עשה הכל כדי להצדיק את השם המהפכני שניתן לו. כל גבורותיו של מצרי זה וכל אשר עשה אפשר לקרוא במבוא לתרגום העברי של המחזה "סעדון המשוגע" מאת אלרמלי, שהתקין גבריאל רוזנבאום, היום מנהל המרכז האקדמי בקהיר. "סעדון המשוגע" הוא קומדיה מטורפת על אדם שבני משפחתו מסתירים מפניו את דבר מותו של נאצר ואת סוף הנאצריזם, כמו בסרט הגרמני "להתראות לנין", שפעם אפילו הועלה כאן החשד כי הוא פלגיאט של "סעדון המשוגע".
אילו מולייר חי היום, אמרתי בלבי, היו קוראים לו לנין אלרמלי. כי היום, מוליירים יכולים לפרוח רק במשטרים שאינם מאפשרים לזקוף את הגו, ואילו במקומות של השובע נעשה תכופות תיאטרון גרוע, מטומטם, משעמם עד מוות. אלרמלי מדליק סיגריה בסיגריה ומספר על מחזהו האחרון, החדש לגמרי, ושמו "ד'כי פי אלוזארה", או הדוקטור המבקש להיות שר, המספר את עלילותיו של מלומד שוטה החומד בשררה ומוכן לכל מעשה נבלה, ומן הסתם יזהה בו הקהל דמות או דמויות אמיתיות מן הציבוריות המצרית. האם בערב הבכורה של המחזה הזה פרצה השערורייה שהעסיקה את העיתונות המקומית זמן מה? על פי מה שסופר לי צילם מישהו את אלרמלי משוחח עם מתרגמו וחוקר יצירתו, הישראלי גבריאל רוזנבאום. כשפורסמה התמונה, אלרמלי הואשם בכל תועבות הבגידה האפשריות. בראיון שהעניק אחר כך בתורת הבהרה הודיע שלא יבלבלו לו את המוח והוא ישוחח עם מי שירצה, כמו שעשה נגיב מחפוז לפניו וכמו נון קונפורמיסטים מצרים אמיצים אחרים, כגון הסופר עלי סאלם, אשר בו בערב, אמרו לי המסובים לשולחן ב"פייב בלז", הוא הופיע בטלוויזיה כדי לסנגר על ישראל בתוכנית הדנה בפליטים הגונבים את הגבול המצרי לישראל באלפיהם.
איזה איש רב ידע הוא אלרמלי, ואילו סיכונים הוא מקבל עליו למען עשיית אמנות. ואיפה עוד יש בעולם אמנים כאלה?
صحيفة هآرتس
الجمعة 21 ديسمبر 2007
بنى تسيفر
ترجمة/ عمرو زكريا خليل
لو كان موليير حياً اليوم لأطلقوا عليه اسم لينين الرملى.
أخذونى ذات مساء الى مطعم اسمه "فايف بيلز" أو "ألأجراس الخمسة" فإذا بمجموعة صاخبة من المفكرين المصريين تبتهج فرحاً بالمخلوق الغريب والخطير وهو أنا الصحفى الإسرائيلى. مجموعة من الباحثين عن المشاكل وعلى رأسها لينين الرملى، الكاتب المسرحى المبجل أكبر كتاب المسرح فى مصر اليوم.
أن تكون لينين فى القاهرة (على فكرة، اسم أخيه ستالين، وهى أسماء منحاهما إياهما والداهما) بمثابة عمل بطولى لا يقل عن كونك إسرائيلياً فى القاهرة. صنع لينين كل شئ ليبرر الاسم الثورى الذى أعطى إياه. يمكن الاطلاع على جميع الأعمال البطولية لهذا المصرى وكل ما قام به فى مقدمة الترجمة العبرية لمسرحية الرملى "سعدون المجنون"، إعداد جبرائيل روزنباوم، الذى يشغل اليوم منصب مدير المركز الأكاديمى فى القاهرة. "سعدون المجنون" كوميديا ساخرة عن شخص تخفى عنه أسرته خبر وفاة عبد الناصر ونهاية الناصرية، مثل الفيلم الألمانى "وداعاً لينين" والذى ذكر هنا فى الماضى (هذه الصحيفة) أنه من الممكن أن يكون مقتبساً عن "سعدون المجنون".
قلت فى نفسى لو كان موليير حياً اليوم لأطلقوا عليه اسم لنين الرملى. لأن المولييرين يمكنهم أن يزهروا اليوم، فقط فى الأنظمة التى لا تسمح برفع القامة، أما فى الأماكن التى يشبع فيها الناس يكون المسرح فيها سيئاً وعبيطاً ومملاً للغاية.
يشعل الرملى سيجارة من أخرى ويحكى عن آخر مسرحية له "ذكى فى الوزارة" أو الدكتور الذى يريد أن يكون وزيراً وتحكى مغامرات مثقف مغفل يطمع فى السلطة على استعداد لعمل أى شئ فاحش. ويبدو أن الجمهور يرى فيه شخصية أو شخصيات مصرية حقيقية.
هل ظهرت الفضيحة، التى شغلت الصحافة المصرية لفترة من الوقت، مساء ليلة افتتاح المسرحية؟ فقد رُوِى لى أن شخصاً ما التقط صورة للرملى يتحدث مع مترجم مسرحيته والباحث فى أدبه الاسرائيلى جبرائيل روزنباوم. أُتُّـهِم الرملى بعد نشر الصورة بكل المعانى الممكنة للخيانة. وقال فى حديث أجراه بعد ذلك، كنوع من الايضاح للأمر، ألاَّ يقلبوا دماغه وأنه يتحدث مع من يشاء، كما فعل قبله نجيب محفوظ وغيره من المصريين الشجعان أمثال الكاتب على سالم. وقالوا لى ذاك المساء، على نفس المائدة فى مطعم "الفايف بيلز"، أنه (على سالم) ظهر فى برنامج تلفزيونى يناقش قضية اللاجئين الذين يسرقون الحدود المصرية الى إسرائيل بأعدادهم الكبيرة، ليدافع عن إسرائيل.
أى رجل واسع المعرفة يكون الرملى؟. وأية مخاطر يتحملها من أجل صناعة الفن؟ وأين يوجد فى العالم فنانون أمثاله؟
אילו מולייר חי היום, היו קוראים לו לנין אלרמלי
וכך בערב אחד הובלתי אל מסעדה ושמה באנגלית "פיב בלז", או חמשת הפעמונים, ושם חבורה רועשת של אנשי רוח מצרים שששה לקראת היצור האקזוטי והמסוכן שאני, עיתונאי ישראלי. חבורה של מחפשי צרות, ובראשה המחזאי המהולל, גדול מחזאי מצרים היום, לנין אלרמלי. להיות לנין בקהיר (שם אחיו הוא סטלין, אגב. אלה שמות שנתנו להם אביהם ואמם בשעתם) הוא מעשה גבורה לא פחות מאשר להיות ישראלי בקהיר. ולנין עשה הכל כדי להצדיק את השם המהפכני שניתן לו. כל גבורותיו של מצרי זה וכל אשר עשה אפשר לקרוא במבוא לתרגום העברי של המחזה "סעדון המשוגע" מאת אלרמלי, שהתקין גבריאל רוזנבאום, היום מנהל המרכז האקדמי בקהיר. "סעדון המשוגע" הוא קומדיה מטורפת על אדם שבני משפחתו מסתירים מפניו את דבר מותו של נאצר ואת סוף הנאצריזם, כמו בסרט הגרמני "להתראות לנין", שפעם אפילו הועלה כאן החשד כי הוא פלגיאט של "סעדון המשוגע".
אילו מולייר חי היום, אמרתי בלבי, היו קוראים לו לנין אלרמלי. כי היום, מוליירים יכולים לפרוח רק במשטרים שאינם מאפשרים לזקוף את הגו, ואילו במקומות של השובע נעשה תכופות תיאטרון גרוע, מטומטם, משעמם עד מוות. אלרמלי מדליק סיגריה בסיגריה ומספר על מחזהו האחרון, החדש לגמרי, ושמו "ד'כי פי אלוזארה", או הדוקטור המבקש להיות שר, המספר את עלילותיו של מלומד שוטה החומד בשררה ומוכן לכל מעשה נבלה, ומן הסתם יזהה בו הקהל דמות או דמויות אמיתיות מן הציבוריות המצרית. האם בערב הבכורה של המחזה הזה פרצה השערורייה שהעסיקה את העיתונות המקומית זמן מה? על פי מה שסופר לי צילם מישהו את אלרמלי משוחח עם מתרגמו וחוקר יצירתו, הישראלי גבריאל רוזנבאום. כשפורסמה התמונה, אלרמלי הואשם בכל תועבות הבגידה האפשריות. בראיון שהעניק אחר כך בתורת הבהרה הודיע שלא יבלבלו לו את המוח והוא ישוחח עם מי שירצה, כמו שעשה נגיב מחפוז לפניו וכמו נון קונפורמיסטים מצרים אמיצים אחרים, כגון הסופר עלי סאלם, אשר בו בערב, אמרו לי המסובים לשולחן ב"פייב בלז", הוא הופיע בטלוויזיה כדי לסנגר על ישראל בתוכנית הדנה בפליטים הגונבים את הגבול המצרי לישראל באלפיהם.
איזה איש רב ידע הוא אלרמלי, ואילו סיכונים הוא מקבל עליו למען עשיית אמנות. ואיפה עוד יש בעולם אמנים כאלה?
صحيفة هآرتس
الجمعة 21 ديسمبر 2007
بنى تسيفر
ترجمة/ عمرو زكريا خليل
لو كان موليير حياً اليوم لأطلقوا عليه اسم لينين الرملى.
أخذونى ذات مساء الى مطعم اسمه "فايف بيلز" أو "ألأجراس الخمسة" فإذا بمجموعة صاخبة من المفكرين المصريين تبتهج فرحاً بالمخلوق الغريب والخطير وهو أنا الصحفى الإسرائيلى. مجموعة من الباحثين عن المشاكل وعلى رأسها لينين الرملى، الكاتب المسرحى المبجل أكبر كتاب المسرح فى مصر اليوم.
أن تكون لينين فى القاهرة (على فكرة، اسم أخيه ستالين، وهى أسماء منحاهما إياهما والداهما) بمثابة عمل بطولى لا يقل عن كونك إسرائيلياً فى القاهرة. صنع لينين كل شئ ليبرر الاسم الثورى الذى أعطى إياه. يمكن الاطلاع على جميع الأعمال البطولية لهذا المصرى وكل ما قام به فى مقدمة الترجمة العبرية لمسرحية الرملى "سعدون المجنون"، إعداد جبرائيل روزنباوم، الذى يشغل اليوم منصب مدير المركز الأكاديمى فى القاهرة. "سعدون المجنون" كوميديا ساخرة عن شخص تخفى عنه أسرته خبر وفاة عبد الناصر ونهاية الناصرية، مثل الفيلم الألمانى "وداعاً لينين" والذى ذكر هنا فى الماضى (هذه الصحيفة) أنه من الممكن أن يكون مقتبساً عن "سعدون المجنون".
قلت فى نفسى لو كان موليير حياً اليوم لأطلقوا عليه اسم لنين الرملى. لأن المولييرين يمكنهم أن يزهروا اليوم، فقط فى الأنظمة التى لا تسمح برفع القامة، أما فى الأماكن التى يشبع فيها الناس يكون المسرح فيها سيئاً وعبيطاً ومملاً للغاية.
يشعل الرملى سيجارة من أخرى ويحكى عن آخر مسرحية له "ذكى فى الوزارة" أو الدكتور الذى يريد أن يكون وزيراً وتحكى مغامرات مثقف مغفل يطمع فى السلطة على استعداد لعمل أى شئ فاحش. ويبدو أن الجمهور يرى فيه شخصية أو شخصيات مصرية حقيقية.
هل ظهرت الفضيحة، التى شغلت الصحافة المصرية لفترة من الوقت، مساء ليلة افتتاح المسرحية؟ فقد رُوِى لى أن شخصاً ما التقط صورة للرملى يتحدث مع مترجم مسرحيته والباحث فى أدبه الاسرائيلى جبرائيل روزنباوم. أُتُّـهِم الرملى بعد نشر الصورة بكل المعانى الممكنة للخيانة. وقال فى حديث أجراه بعد ذلك، كنوع من الايضاح للأمر، ألاَّ يقلبوا دماغه وأنه يتحدث مع من يشاء، كما فعل قبله نجيب محفوظ وغيره من المصريين الشجعان أمثال الكاتب على سالم. وقالوا لى ذاك المساء، على نفس المائدة فى مطعم "الفايف بيلز"، أنه (على سالم) ظهر فى برنامج تلفزيونى يناقش قضية اللاجئين الذين يسرقون الحدود المصرية الى إسرائيل بأعدادهم الكبيرة، ليدافع عن إسرائيل.
أى رجل واسع المعرفة يكون الرملى؟. وأية مخاطر يتحملها من أجل صناعة الفن؟ وأين يوجد فى العالم فنانون أمثاله؟